Sinds de dood van de beste reggae- en dancehallartiest die Suriname gekend heeft, wijlen Papa Touwtjie, zijn er talloze artiesten als paddenstoelen uit de grond gerezen. De stijl van kaseko, reggae- en latinomuziek is langzaam aan het uitbreiden met Sranan dancehall, Surihop, zouk, kabula, kawina, loketo, salsa.
De Surinaamse muziek werd tot kort geleden weinig gewaardeerd door de samenleving. De afgelopen tijd is daar wel verandering in gekomen. Alles wat de klok nu slaat is Surinaamse muziek en Surinaamse artiesten. Uit deze nieuwe generatie artiesten is er n die net als de rest een eigen geschiedenis heeft. Deze artiest heet is Enfer panka (25). Enfer en zijn broertje Therrel zijn kinderen van Henny Panka en Giesla Panka Lecton.
dWT foto/Claudio Barker
Hoe oud was je toen je met muziek begon?
"Mijn vader die lid is van NAKS vond dat mijn broertje en ik een positieve bezigheid moesten hebben. Op mijn negende schreef mijn vader ons in bij NAKS muziekschool. Hij wilde dat wij blokfluit lessen moesten volgen maar dat vond ik niet spannend en koos ervoor om snaardrumlessen te volgen. Niet lang daarna begonnen de Afro-Surinaamse percussie-instrumenten mij meer aan te spreken en ik stapte over naar het volgen van lessen om de Apinti-drum te leren bespelen.
Ik was erbij toen NAKS krioro pikien in 2000 werd opgericht .Wij deden winti voordrachten, zongen Afrikaanse liedjes en de meisjes leerden hoe zij moesten modeleren in kotos. In 2001 was er een uitwisselingsproject met een groep uit Amsterdam. Eerst zijn wij naar Nederland gegaan om onze kennis over te dragen en daarna is de Nederlandse groep naar Suriname gekomen om hun kunsten over te dragen. In NAKS krioro pikien was ik skratyi drummer en background vocalist."
Hoe ben je begonnen met het schrijven van teksten en rappen?
"In Krioro pikien raakte ik verliefd op een zekere Esje maar vanwege mijn verlegenheid kon ik haar dat niet kenbaar maken. Ik schreef een gedicht voor haar maar heb het nooit durven geven. Mijn moeder, die dichter is, kwam met het voorstel om mijn teksten over te zetten in rap liedjes. Samen met een mati begon ik dan met het opnemen van liedjes. Later mondde die samenwerking uit in een grote ruzie. Ik gaf de moed niet op en samen met een van de leden van TIK, Elvin, brachten wij onze eerste straat mixedtape, genaamd Lyricale Assemblee, uit. Mijn eertse hit is genaamd Inikwitie. Donavey van TIK hoorde de liederen en vond hen goed genoeg om samen de studios in te gaan. Vanaf toen was ik officieel lid van TIK. De dag na de sterfdag van wijlen Papa T. zijn wij begonnen met de opnamens van onze eerste mixedtape. Ik had eigenlijk geen zin meer om verder te zingen nadat ik het slechte nieuws over PapaT had gekregen. Hij was mijn favoriete artiest.”
Hoe is de ruzie ruzie tussen TIK en 409 begonnen en geëindigd?
"Die mati waarmee ik begonnen ben, bracht samen met 409 een lied van mij uit wat mij behoorlijk kwaad heeft gemaakt. Dona had al ruzie met leden van 409. Daardoor hadden wij beiden een reden om 409 te dissen. Het werd een gehaal en getrek tussen 409 en TIK. Ik heb zelf een avondje doorgebracht bij Politie Uitvlucht omdat ik in het ANS had gevochten met aanhang van 409.
Mc Oela is degene die tijdens een dansie in Dubble triangle beide groepen bijeen riep om de strijdbijl neer te leggen. Wij moeten nu wel toegeven dat de ruzie tussen de groepen, beide partijen heel veel bekendheid heeft gegeven op straat .”
Met welke artiesten heb je allemaal een collaboration gedaan en wat zijn enkelen van de nummers die jullie hebben opgenomen?
"Ik heb met een heleboel artiesten samengewerkt. Wai wai so heb ik samen met King Koyeba, Mozis, Rafick, Jerry en Wada opgenomen, Gansta 4 life met Payton en Drepie, No onderschat mi met Lodiliki, Zoveel jaren front met Donavey en Payton, Suriname mijn land met Dona, Pyton en Tusy van TIK. Met Da PIT heb ik ook een aantal hete tracks opgenomen. In Nederland heb ik opnamen gedaan met artiesten als Badman Febo, Siti, Serry, Faya Mitta en Badman Fuure van the lovers. Met The Mighty Youth, (Finke en Tjatjie), heb ik Bomiki opgenomen.
Er is meer maar dan word het teveel om op te noemen.”
Hoe is de samenwerking met The Mighty Youht begonnen?
“Finke benaderde mij in de grote vakantie van 2009 om te kijken wat wij samen konden doen in de studio. Op 29 oktober hebben wij Bomiki opgenomen. Pas op 21 juni 2010 kwam hij in de ether van de verschillende radiostations. Tijdens onze tour in Nederland, is de bekendheid van Bomiki enorm gestegen zonder dat wij daarvan op de hoogte waren. Toen wij weer in Suriname waren, was het hek van de dam met Bomiki. De gigs die wij kregen waren onvoorstelbaar. Ik werk heel prettig samen met de jongens en de rest van Suri Allstarzz.”
Is Enfer nog lid van TIK?
"Ik wil direct alle misstanden uit de wereld helpen. Ik zie het zo: TIK is het huis waar ik woon, The Mighty Youth is mijn voetbalveld. Wanneer ik klaar ben met voetballen ga ik weer naar huis. Waneer Enfer uit TIK stapt betekent het dat ik ook direct stop met rappen. Al komt een buitenlandse label om mij te contracteren, moeten zij TIK ook nemen anders ga ik niet met hen in zee. Ik ben loyaal aan mijn crew en zij ook aan mij.
Ik ben tevens lid van en mede oprichter van Juizzt Records. Dit is een nieuwe Surinaamse recordlabel waar artiesten en groepen zoals TIK, 409, Spalie, Cherr, Rico,T.C, Mitta en anderen staan ingeschreven".
Ben je nog lid van Naks?
"Ik ben altijd bij NAKS gebleven. Bijna alles wat ik van muziek afweet heb ik daar geleerd. Momenteel maak ik deel uit van Naks Ala Firi, Naks Wan Rutu, Naks Pepresiri, Naks Kawina en Drum, Naks Okobua, Naks-jongerenraad en Naks Zang en Dans voor 60-plussers. Ik ben dus volop bezig binnen Naks. Ik zing verder ook vaak mee met de wintigroep Asanti Krioro".
Betekent dit dat wij binnenkort Enfer met Naks Kawina Loco zullen zien optreden?
"Ik denk niet dat ik voorlopig optreed met Kawina Loco want mijn vader boycot me op dat gebied. Hij is zelf lid van Kawina Loco. Mijn vader vindt dat als ik nu met Loco speel, ik minder gemotiveerd zal zijn om mijn school af te maken. Hij vindt dat het geld en de bekendheid naar mijn hoofd zal stijgen waardoor ik niet meer naar een echte baan ga zoeken. Mijn vader zegt: je weet niet van te voren hoe lang het zo goed zal gaan met Kawina. En ik respecteer zijn mening.”
Wat doe je verder in het dagelijks leven?
"Ik ben werkzaam bij Telenamic als call agent. Ik maak ook muziekbeats, en doe ook grafisch ontwerp.
Heeft Ena een Queen?
"Ja, Ena heeft al vijf jaar zijn Queen. Zij heet Namofani. Wij zijn erg goed op elkaar afgestemd. Dus we begrijpen elkaar goed. Zij is ook lid van Naks en maakt deel uit van de zang -en dansgroep. Zij is de inspiratie geweest bij Bomiki."
Wat mogen wij in de toekomst van Ena verwachten? En wat is je boodschap aan degenen die een nieuw schooljaar tegemoet gaan?
"Mijn bedoeling in de muziekwereld is, kort gezegd, onvergetelijk worden. Ik wil dat mijn muziek voor altijd te horen zal zijn op de radio en in de disco. En mijn boodschap aan de schoolgaande, en de rest, is:
In het leven, op school, aan het werk, of waar je ook mee bezig bent, kan je het alleen maken als jij het werkelijk maken wilt. Niets en niemand krijgt dan de kans om jou te demotiveren of van je pad te laten slaan.”.-.
Bron: DWTonline
